1944-1945 bij pake Johan Ates de Boer en beppe Trijntje Willems Atsma
in
Sneek. Ondergedoken de
Familie Locher,
deel 1: inleiding
Johan Ates
In 2005 was ik de Joodse onderduikers bij heit Ate en mem Geeske, Betty de Bruin,
en bij pake Klaas Postma en beppe Klaaske Mulder uit Nijemirdum , Jos Poran,
op het spoor gekomen.
De resultaten over Betty de Bruin en Jos Poran kun je vinden onder :
Voor mij werd het nu ook een uitdaging de Lochers te vinden.
Deze waren ondergedoken geweest bij pake Johan de Boer en beppe Trijntje Atsma te Sneek.
Na een lange omzwervingsperiode zijn Mozes Locher en Clara Hamerslag bij pake Johan en beppe Trijntje in Sneek terechtgekomen. Hoewel dit i.v.m. werkzaamheden van pake voor het Verzet maar voor een korte periode zou zijn, is de fam. Locher anderhalf jaar, van 1944 - 1945 , bij pake en beppe aan de Wijde Noorderhorne 9 gebleven. Gedurende deze periode hebben o.a. de omkes Franke, Sjirk en Herre de fam. Locher goed leren kennen. Omke Herre heeft in zijn "Bernejierren" hiervan verslag gedaan.
Omke Sjirk Johans de Boer, getrouwd met tante Jannie, is geboren in 1927 in Oosthem. Hij heeft een lange carrière bij het onderwijs achter de rug. Ook hij heeft een grote algemene belangstelling, kan boeiend vertellen en goed luisteren kortom een echte Atsma/ de Boer. Van hem kreeg ik de eerste genealogische gegevens van onze familie. Hij had ook vele oude 'stukken' van pake en beppe bewaard.
Tot mijn groot plezier heeft hij ook een stukje familiegeschiedenis op papier gezet. Hij gebruikte het vaak toen hij nog voor de klas stond. Daar is het in eerste instantie voor geschreven. Het is een gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog die hij zelf meegemaakt heeft toen de fam. Locher bij zijn ouders, mijn pake en beppe, ondergedoken was. Deze gebeurtenis heeft hij als motief gekozen voor zijn verhaal: 'Ben je morgen jarig?. Hij schildert ondertussen ook het gezin de Boer in de oorlog, met pake en beppe als hoofdrolspelers. Ik mag het 'boekje' publiceren, waarvoor dank. Zie deel 6 en 7 van de fam. Locher .
Hoewel heit Ate daar nooit enig teken van gegeven heeft, merk ik bij omke Sjirk een eenzelfde eigenschap als bij omke Herre. Beiden hebben een artistieke kant: kunnen goed tekenen/schilderen! Alle illustraties bij dit boekje zijn van de schrijver.
Illustraties: omke Sjirk
Genoemd moet ook nog worden dat omke Franke Johans de Boer het boekje in het Engels vertaald (en uitgegeven?) heeft.
Het verhaal over de familie Locher omvat de volgende delen:
Uitgangspunten bij mijn onderzoek naar de Familie Locher waren het verhaal van omke Sjirk (zie verwijzing hierboven) en een gedeelte uit omke Herre's ; Bernejierren (1994), hieronder.
"Op dat moment hadden we een ondergedoken joods echtpaar uit Amsterdam bij ons in huis. Ze heetten Mozes en Sarah Locher en ze hadden een viswinkel gehad in de Karel du Jardinstraat. We wisten van hun dochter en hun beide zoons. Het meisje had "een christelijk uiterlijk" en ze had zich bij de eerste oproep gemeld. Van haar hadden ze nooit meer iets gehoord.
De ouders en de beide jongens zijn toen zo snel mogelijk ondergedoken en sindsdien hadden Mozes en Sarah niets meer van hun zonen gehoord. Toen heit met Loeki binnenkwam liet hij hem even in de winkel wachten. Heit ging naar de achterkamer, waar de Lochers verbleven. "Ik weet het niet zeker, maar misschien heb ik een grote verrassing voor u", zei hij en toen bracht hij Loeki naar zijn vader en moeder. Loeki kon maar een paar dagen bij ons blijven. Ook zijn ouders kregen later een ander adres. Gelukkig hebben de Lochers en de beide jongens de oorlog overleefd. Met Feike ben ik nog eens bij hen in Amsterdam geweest. Ze hadden toen weer een klein dochtertje, maar ze konden hun draai niet vinden en zijn naar de Verenigde Staten geemigreerd. We hebben daarna niets meer van hen gehoord."
Einde deel 1
In onderstaand menu kun je het verhaal van de familie Locher volgen:
