Glacier
Waterloo, Mei 30, 04
Johan Marijke en Familie!
Dit wordt wel even een beetje moeilijk, de Nedelandse taal wordt
niet zoveel
gebruikt en sommige woorden komen een beetje onverwacht, vooral het
U. Maar 'k zal
het properen. als het al in Engels overgaat dan zal dat vast geen
moeilijkheden
geven.
Van Herre hoorden we al eens dat jullie een e(e?)norme kennis van
familie voorvaders en moeders hadden en je neef (onze zoon) Herre
hier in Midland
zal daar vast gebruik van maken.
Onze tijd in Indonesia is persoonlijk door mij wat op de achtergrond
geduwd.
Achteraf is het niet een periode van mijn leven geweest waarop ik
trots ben.
Als er een speciale herinnering naar boven komt, en die is geschikt
om opgeschreven
te worden doe ik het wel. Eén die dat net doet: In de Poerbolingo
tijd (midden
Java), waar we eens op een twee daagse patroelie(?) een paar uur
naast een zandwegje
zaten en we met z'n drieen probeerden weer uit te vinden hoe men
met passer liniaal
en potlood een hoek van 72 graden kon maken. We konden het toen niet,
en ik kan het
nog niet.
We wonen in een plus 55, dorpje bijna, en voor jaren heb ik meegewerkt
aan ons
krantje "The Village News" waarin waarschijnlijk wel belevenissen
voorkomen die
geschikt zijn voor your (gemakkelijk éh) familie geschiedenis.
Erg op prijs gesteld dat jullie aan ons geacht hebben en we hopen
dat er meer dan één keer berichten heen en weer zullen gaan.
Omke Franke en Muoike Hieky.
Glacier
Antwoorden zijn niet altijd gemakkelijk. De oorlog (dat is de tweede
wereldoorlog) is jaren terug en mijn geheugen heeft veel tijd gehad
om met
herinneringen te spelen. Nadat de duitsers uit Nederland verdwenen
hadden wij
jongeren het gevoel dat we een plicht hadden om iets voor het vaderland
te doen.
Misschien hadden die schoolversjes meer indruk gemaakt dan het advies
van ouderen of
het verzoek van de regering. Wij waren toch ferme jongens stoere
knapen en in Indie
(Indonesia) waren duizenden landgenoten opgesloten in kampen en de
ferme jongens
waren aan de beurt om daar iets aan te doen. Indie was toch door
god gegeven aanNederland. Dus als vrijwilligers in het leger. (230416000
en 250315000 bewezen toch
dat Feike en ik de eersten waren die op die dagen geboren waren en
in het naoorlogse
leger kwamen) In Mei kregen we donkerblauwe overals met blauwe baretten,
zware
schoenen, een geweer met een banjonet erop, en later spuitjes voor
tropiese ziekten,
onderwijs in Maleis (nu Bahasa Indonesia) en een optocht door Leeuwarden
in de regen
en in uniformen waarin de meeste gaatjes dichtgemaakt waren. De helft
van het
bataljon Friesland had moeite om mee te komen omdat ze ziek waren
van de drie
krassen op de rug die daar gekrast waren om ons allemaal onkwetsbaar
te maken voor
de pokken. In Augustus zei Australia dat we daar niet het tropiese
gedeelte van
onze militaire oefeningen konden doen en prompt werd op één
van de muren werd met
dikke letters geschreven: Laat Australia verrekken, wij gaan toch
vertrekken.
Militaire Dienst, opleiding: marcheren, rechtsomkeerd, presenteer
geweer, en dat
soort ging prima. Meeste jongens zwaaiden de armen op precies de
juiste hoogte.
Meeste kogels (ja wij schoten met de gekregen geweren) kwamen terecht
waar het
moest, we kropen onder het prikkeldraad zonder vast te zitten. De
veldloopjes kreeg
zelfs de dominee mee. Over 't algemeen was er prima enthousiasme
en er groeide
langzaam een enorm gevoel van kameraadschap.
Het techniese, wacht, nacht patrouljes en dat soort kwamen te kort.
Als je de
cijfers opzoekt van door "friendly fire" gesneuvelde militairen
dan was die
opleiding onvoldoende.
In Indonesia heeft bataljon Friesland zich goed gehouden, tenminste
zover ik me
herinner. We betaalden wat we op de markt en in winkels kochten.
Liepen door de
straten, bij dag en nacht zonder wapens en vielen de meisjes niet
(erg) lastig. De
achtergrond van een School met de Bijbel onderwijs?
(We hadden een veldprediker van een Christelijk Gereformeerde gemeente,
die zei: "Hier houd ik mij aan de Bijbel." Nooit om het
verschil gevraagd).
Een spelletje voetbal met de kampong was niet ongewoon en meer dan
eens werden we
gewaarschuwd voor geplaatste landmijnen.
De letter F wordt niet gebruikt in Maleis. Feike en ik waren Peike & Pranke,
soms
met Toean meneer)er voor. Toen we uit de buurt van Bandoeng verhuisden
kwam één
van hogere Indonese bazen afscheid nemen en vertelde ons de bevolking
zich veilig
voelde omdat "PRIESLAND ADA'" , Friesland was er.
Na terugkomst in '48 heeft het bataljon heeft bijna elk jaar een
reunie gehouden.
Feike en ik gingen naar de eerste (of tweede) en ik ben er nooit
weer geweest Ik
heb maar een paar wapenbroeders in Canada ontmoet waarvan één
zelfs in ons gebouw
heeft gewoont. Binnert van der Duim ging elke twee jaar naar een
reunie, maar kon
me niet vertellen waarom. Het duurde niet lang voordat we ons weer
thuis voelden in
Nederland en waarschijnlijk hielp Douwe Egberts daaraan. Thuiskomend
uit Indonesia
mocht men zoveel koffie en thee meenemen. Het bataljon deed dat voor
allemaal in één lading en D.E. zorgde voor
de verdere behandeling. Alle voormalige
1.9.R.I.militairen konden een paar weken later hun gedeelte van de
keurig verpakte
koffee en thee ophalen. Dit werd op prijs gesteld door de families.
De gemeente en
de provincie gaf ons allemaal een asbakje, waar de ene is weet ik
niet, maar de
andere ligt ergens met paperclips en dat soort.
We zijn bijna op het eind van did blad en dat is genoeg voor nu.
Later, vrij veel
later, wel over emigratie. Dat wordt September want we gaan voor
vier weken weg
naar Quitico, een fantasties kano gebied waar de familie probeert
zoveel mogelijk
leden bij elkaar te krijgen om John en Debbie's dertig jaar huwelijk
feest te
fieren. Hartelijke groeten aan alle familie en tot wederschrijvens.
(er zit geen spelling check voor Nederlands op deze -puter en ik
vraag me af hoeveel
rode potlood streepjes er zouden zitten.)
Franke &
Hieky(a.k.a.
Helen & Frank.)
With a saw, claw hammer and two slot screwdrivers these pliers filled
a normal tool drawer in most homes in the Netherlands till the end
of World War Two. Any job requiring more equipment needed a carpenter,
electrician, plumber or other tradesman. ”Do-it-yourself” became
popular after the war.
The pliers are handy for pulling crooked nails, cutting wires, holding
onto nuts and bolts and a lot of other stuff. What makes this one
so special? Why do I often get a grin on my face when I pick it up,
scratch my hair and ask myself how could I ever be so - stupid is
too strong - so dumb?. How could pliers cause one of the first not
quite major arguments in our marriage? had the standard tools, handsaw
(two of ’m ), hammer, screwdrivers,
a folding measuring stick, but no pliers. In the latter part of 1953
I wanted to do something that needed pliers.
The bank where I worked allowed employees to have a special employee
account but frowned on small deposits and withdrawals. Our salaries
got paid in cash on the last working day of the month. At that time
our monthly deposited amount was rather small and Helen looked after
the daily and weekly expenses. I told Helen that I needed a couple
of guilders. Helen did not go to her wallet to get me what I needed.
Her answer was simple and short, ”We don’t have money.” To
me, a banker, who for the last two years had spent a lot of his free
time on studying how families and countries could guide the flow
of purchasing power, and who recently had become the proud young
father of a son, that was impossible. It was only the 3rd day of
the new month and already out of money? Something was wrong and I’d
better find out what! I took Helen’s wallet out of her purse,
opened it, pointed to the neatly divided bills, ”what is this?” I
asked. The wallet was taken out of my hand, Helen’s right index
finger pointed to the first slot in her wallet, and that was empty. ”See,
we don’t have money” she said. ”And this ?” I
asked again, pointing to the other four slots, the ones with neatly
stacked bills. Helen answered, ”that is not money yet, that’s
next week’s money and the three weeks after.” The current
month had five Saturdays. I had never given that a thought. Early
in the next week the pliers were bought and paid for with next week’s
money.
It did not take long for the weekly budget system to change to monthly
and years later to yearly. The pliers are still in use and so is
the rule not to borrow from the future.For us this rule has worked
like a charm.
Frank de Boer (529)
Passing the reception desk at the Sunshine Centre one cannot miss
the miniature
MERRY GO ROUND
It revives a memory of about seventy year ago. A memory of a small
horse pulling a merry-go-round go round and round. This pony walked
in circles on the inside of the carousel. It must have been during
the summer-fair of a little village close to Sneek -that’s
snake, not sneak- and I also remember that I did not have the botsen
(half a nickel) to pay for a ride. Other kids did and some were pushing
each other to get at a choice seat on one of the horses. Likely it’s
also here that, for the first time in life, I discovered that not
all fun was free, for some you had to pay money.
Going back seventy years takes us to the early thirties and I do
clearly remember walking to a bakery, after five o’clock, to
buy a loaf of day old bread for seven cents. I did not mind to do
this chore because with the bread I got a square cookie out of the
big green container on the far side of the counter. I ate that cookie
on the way home and none of my brothers got a bite of it. Mom was
wise and sent another of her boys the next day.
At that time the child fare for this horse drawn merry-go-round was
very close to one third of the price of a day old loaf of bread.
This fitting little poem, likely written by one of the Halbertsma
brothers(1789-1866) is a bit older.
It libben is in mâlle mûne Life is a merry-go-round
in grutten ien seit Fedde, and it’s a big one, they say,
De bern dy boarstsje binne wij We are the children that play.
Mar’t jild dat is de kedde. Money, of course, is the horse.
. (English by Lorna Berman)
Don’t worry if you see me patting one of the carousel horses.
I’m reliving a childhood dream and won’t climb on it.
I wonder how the dirty thirties affected other residents of our Village
on the Park. Did they have some nickels and dimes, marken. francs,
lira, kronor, shillings, pesetas, yen or even botsen to pay for your
special childhood ride?
Frank de Boer (529)